Ferìgou
Lavandula angustifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Devèndo, Lavando, Lavando-fino, Douvèndo, Badasso.
Noms en français : Lavande à feuilles étroites, Lavande vraie.
Descripcioun :Quouro se parlo de lavando, au nostre, se parlo de ferìgou o de devèndo. Es uno planto que vèn bèn dins li relarg roucassous de mountagno majamen sus lis adré. Se recounèis à soun espigo noun ramificado e à si fueio estrecho.
Usanço :Li proumiéri lavando fuguèron culido tre lou siècle XIXen ("culi li lavando dins lou sóuvage"). A la fin dóu siècle tout acò èi bèn engibra. Lis ome o li femo e lis enfant, segound li relarg, van dins li baiassiero emé lou voulamo e la trousso (lou guenchoun) pèr n'en faire la recordo. A la debuto dóu siècle XXen, aparèisson li proumié champ e li destilarié. Lis annado 1930 fuguèron l'age d'or de la lavando. Aro se n'en cultivo enca 4000 eitaro.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Labiales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 0,8 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Relarg à jóuinis aubret
- Roucaio
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Coulinen
Couroulougi : Eurimediterranenco-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Lavandula angustifolia Mill., 1768
(= Lavandula vera DC., 1915 )
Erbo-de-la-graio(-pountuado)
Lysimachia punctata
Primulaceae
Nom en français : Lysimaque ponctuée.
Descripcioun :Aquesto erbo-de-la-graio es uno planto escapado dis ort de mountagno e que se naturaliso d'eici, d'eila, dins lis escoumbre en fasèn de coulounìo. Es un pau mai pichoto que l'erbo-de-la-graio de plano emé de gròssi flour jauno e uno cambo pelouso e di proun ramado. Li fueio soun verticillado pèr 3 à 4.
Usanço :Nous vèn d'Éuroupo de l'Èst e de Turquìo. Soun usanço èi bessai proche de Lysimachia vulgaris. Agis contro d'ùni cancer de pèu.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lysimachia
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido :
Estieu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Óurigino Éuroupo-Èst
Ref. sc. : Lysimachia punctata L., 1753